Направете чекор напред и одбранете ги правата на луѓето со попречености, луѓето од ЛГБТ заедниците, мигрантите или бегалците, жените, мажите, децата и на сите оние што се жртви на било каква форма на дискриминација или насилство
Меѓународниот ден на човекови права е прогласен од Генералното собрание на Обединетите нации на 10 декември 1948 година кога е усвоена и Декларацијата за човекови права. Оттогаш, Меѓународниот ден на човекови права традиционално се одржува секоја година на 10 декември со цел – заштита на правата на луѓето ширум светот.
Оваа година Меѓународниот ден на човекови права ги повикува сите да направат промена и да ја дадат својата поддршка во борбата за правата на луѓето во секој дел на светот – на улиците, во училиштата, на работното место, во јавниот транспорт, во гласачката кабина, на социјалните мрежи итн.
„Промената започнува со секој од нас. Направете чекор напред и одбранете ги правата на мигрантите или бегалици, луѓето со попречености, луѓето од ЛГБТ заедниците, жените, мажите, децата и на сите оние што се жртви на било каква форма на дискриминација или насилство“ – стои во написот на официјалната страница на Обединетите нации во пресрет на овогодишната прослава на Меѓународниот ден на човекови права.
Меѓудругото, овој ден става акцент на правото на здравје на човекот, односно на правото на репродуктивно и сексуално здравје. Во Македонија, Асоцијацијата за здравствена едукација и истражување Х.Е.Р.А , меѓудругото во својот фокус ја става и борбата за правото на сексуално и репродуктивно здравjе кај човекот.
Сексуално и репродуктивно здравје
Сексуалното и репродуктивното здравје1 е комплекс од здравствени и социокултуролошки аспекти поврзани со сексуалноста и репродуктивноста на луѓето. Тоа подразбира дека концептот на сексуалното и репродуктивното здравје не се фокусира само на здравствените придобивки и општото здравје, туку има и за цел да придонесе во создавање позитивно и толерантно социјално опкружување и односи помеѓу луѓето што се засноваат на рамката за заштита и почитување на човековите права.
Вниманието и грижата за сексуалното и репродуктивно здравје е од голема важност бидејќи тие се нераскинлив дел од севкупното здравје на човекот.
Позитивниот пристап кон сексуалното и репродуктивно здравје е многу важен за сексуалноста на човекот.
Грижата за сексуалното и репродуктивно здравје не подразбира само советување и медицинска грижа за репродукција кај луѓето или превенција и третман за сексуално преносливите инфекции, напротив се однесува и на позитивната интеграција на емотивниот, социјалниот и интелектуалниот аспект на сексуалноста. Репродуктивното здравје подразбира дека луѓето можат да имаат безбеден сексуален однос и дека се во можност слободно да решаваат кога и колку деца ќе имаат. Оттука произлегуваат и правата на мажот и жената да имаат пристап до безбедни и ефикасни методи за планирање семејство и до методите кои го почитуваат правото за прекинување на бременоста.
Сексуални и репродуктивни права
Сексуалните права2 обезбедуваат сексуална автономност или право на одлучување дали, кога, како и со кого да се стапи во сексуален однос. Репродуктивните права се базираат на признавањето на основните права на сите единки и двојки слободно и одговорно да решаваат за бројот, редоследот и планирање за проширување на семејството, како и да имаат пристап до информации и средства да го сторат тоа. Секој има право да донесува слободно одлуки и да се изразува слободно без разлика сексуалната определба и начинот на живеење, да ужива во сексот, да се заштити и да одлучи како ќе го планира семејството. Секој има право да знае за сексот, контрацепцијата, сексуално преносливите инфекции и ХИВ/СИДА, како и секој има право да се заштити себеси од несакана бременост, сексуално насилство и сексуално преносливи инфекции и ХИВ/СИДА.
Референци:
- Јовановски, Бојан; М-р д-р Младеновиќ, Бранкица, Улогата на локалната самоуправа во унапредувањето на сексуалното и репродуктивното здравје на младите, 2011, стр. 86
- Х.Е.Р.А. Асоцијација за здравствена едукација и истражување, Сакам да знам, 2009, стр. 16
