Потребно е повеќе од една година за да се произведе хидрокодон од растенија, но истражувачите успеаја генетски да го модифицираат квасецот за да го добијат ова соединение за само неколку дена! Оваа процедура може да го подобри пристапот до лекови во неразвиените земји
За време на илјадници години луѓето го користеле микроорганизмот наречен квасец за да ферментираат вина, за да произведат пиво или пак, за да го нараснат тестото за леб. Сега, истражувачите од Стенфорд успешно генетски го модифицираа пекарскиот квасец за да произведат лекови против болка.
Ова откритие е револуционерно поради тоа што овозможува многу побрз и полесен пристап, но и поевтин пристап до многу видови на лекови од растителна основа.
Научниците успеале да ја репрограмираат генетската машинерија на прехранбениот квасец, така што овие клетки кои се размножуваат со неверојатно темпо може да го конвертираат шеќерот во хидрокодон – hydrocodone за период од само три до пет дена. Хидрокодонот е состојка која ги деактивира рецепторите за болка во мозокот. Тој и неговите хемиски братучеди како што е на пример оксикодонот – oxycodone, се членови од семејството на опијати – лекови против болки, кои потекнуваат од растението афион.
Во нормални услови потребно е повеќе и од една година за да се произведе само една серија на вакви лекови.
„Кога започнавме пред една деценија, многу експерти мислеа дека ќе биде невозможно да се модифицира квасецот…“ – истакна поглавниот истражувач Д-р Кристина Смолк – Christina Smolke, професор по био-инженеринг. „Ова е само почетокот“ – изјави Д-р Смолк. „Техниките кои ние ги развивме и демонстриравме за опијатни лекови против болки, може да бидат адаптирани за производство на многу соединенија кои се деривати од растенија и тоа за третирање на канцери, инфективни заболувања и хронични состојби, како високиот крвен притисок и артритисот“ – потенцира Д-р Смолк.
Круцијален претходник на експериментот на истражувачите од Стенфорд беше користењето на генетски модифициран квасец за производство на лек против маларија наречен артемизинин – artemisinin. И покрај тоа што исходот сè уште не е воодушевувачки, бидејќи за производство на само една доза медикамент против болка потребни се над 16 илјади литри од генетски модифициран квасец, експериментот докажува дека ваквиот квасец може да создаде сложени лекови од растителна основа.
Тимот пронајде повеќе од дваесет гени од пет различни организми и успешно ги вгради во геномот на квасецот.
Овие претходни експерименти докажаа дека биосинтезата на квасецот е возможна. Разликата помеѓу овој претходен чекор, со истражувањето на тимот на Д-р Смолк, се состои во тоа што во квасецот биле вградени само шест гени. Во истражувањето на Смолк потребно беше вградување на 23 гени од растенија, бактерии, па дури и стаорци во квасецот. „Ова е најкомплицираната хемиска синтеза на модификација на квасецот до сега“ – рече Д-р Смолк. Вградените гени во квасецот му овозможуваат да ги произведува сите потребни ензими за клетките да можат да го претвораат шеќерот во хидрокодон.
Полесен пристап до опијати – поголеми шанси од злоупотреба на истите!
Авторите на оваа студија признаа дека овој нов полесен начин на добивање опијати може да доведе до поголемо потенцијално злоупотребување на овие лекови од страна на нарко-зависниците. Од друга страна пак, СЗО потврдува дека 5,5 билиони луѓе во светот имаат мал или никаков пристап до ваквите лекови против болки. „Биотехнолошкото производство може да ги намали трошоците и со соодветна контрола против злоупотребата, да се дозволат био-реакторите да бидат поставени онаму каде што е потребно“ – истакна Д-р Смолк.
„Молекулите коишто ние ги произведовме и техниките коишто ние ги развивме покажуваат дека е возможно да се создадат важни лекови од скроб, користејќи само квасец“ – рече таа. „Доколку се одговорно развиени, ние може да произведеме и обезбедиме лекови за сите на кои им се потребни“ – додава Д-р Смолк.
