Шугата е застапена кaj сите возрасни групи а предизвикувач е паразитот sarcoptes scabiei var.hominis
Шуга (Scabies) е состојба на иритирана кожа. Scabies е застапен кaj сите возрасни групи без разлика на социјалното ниво. Предизвикувач е паразитот sarcoptes scabiei var. hominis и манифестацијата на болеста е од токсичните агенси и супстанци кои тој ги испушта. Децата се најизложени на оваа болест. Паразитот надвор од човечкото тело живее 2-3 дена.Етиологија и патогенеза
Паразитите се шират со близок контакт со заболено лице, преку користење на заеднички крпи, чаршафи и други лични работи. Најчесто во фамилијата заболуваат повеќе членови. Може да се пренесе уште пред да се појават првите симптоми.
Клиничка слика
Кај имуно компетентен домаќин, scabies предизвикува интензивно чешање, кое доминира ноќе. Знаци на шуга се чешање, појава на макулопапулозни промени, кај доенчиња можно е були и пустули (плускавци и гнoјаничиња) кои ја маскираат клиничката слика. Паразитот најчесто е локализиран на дланките, стапалата, долниот дел на стомакот, внатрешна страна на рачен зглоб, преден дел на пазуви и препони, а може постепено да се генерализира ако подолго време трае заразата.
Кај малите деца и доенчињата имаме генерализирана клиничка слика. Кај нив можни се и промени на главата и лицето што не е вообичаено за скабиесот кај поголемо дете и возрасен. Период на инкубација е 15-30 дена каде телото развива сензитивност на паразитите, нивните јајца и измет. Потоа, паразитот правејќи ходници низ кожата ги дразни нервните завршетоци поради што има неподносливото чешање, посебно ноќе. Со самото чешање дополнително се иритира кожата и може да доведе до секундарни дерматозни промени.
Дијагноза
Дијагнозата се поставува со земање на добра анамнеза на заболениот, инспекција на промените на кожата. (Status praesens) Диференцијалната дијагноза зависи од видовите на лезии кои се присутни. Папуловезикуларните лезии збунуваат поради сличност со уртикарија, сипаници, вирусни егзантеми. Егзематозните лезии може да имитираат атопичен дерматитис или себороичен дерматитис.
Лекување
Сите лица кои имале близок контакт со заразеното лице, треба истовремено да се лекуваат, дури и да немаат симптоми, со користење на антискабиозна крема или лосион препишани од страна на лекар. Некои од лековите не се безбедни за деца, повозрасни луѓе и трудници или доилки. За да се избегнат несакани последици следете ги внимателно инструкциите на лекарот и упатството за користење на лекот.
Домашен третман
Бидејќи паразитите можат да преживеат два до три дена надвор од човечкото тело, на секоја површина, вклучувајќи ги и масите и работните површини, истите треба темелно да се дезинфицираат. Исто така е важно да се третира постелнината и облеката на заразениот паралелно со лекувањето за да се уништат сите живи паразити. Задолжително да се исперат постелнината и облеката кои биле носени во последните 2-3 дена. Да се извријат и испеглаат, а оние кои не поднесуваат вриење да се затворат во пластична кеса околу 7 дена.
Со капење во пожешка вода со сапун се отстрануваат дел од паразитите и нивните излачувања, но со тоа нема да ги отстраните сите паразити.
Антискабиозниот препарат се нанесува на сите кожни површини, освен на главата, тоа се повторува последователно во траење од 5 дена, на 6 ден се капе и се јавува на лекарски преглед. По дадената терапија чешањето се повлекува во период од неколку дена до неколку недели.
Превенција
Да се избегнува близок контакт со кожата или личните предмети од заболениот. За некои луѓе, особено за оние кои работат во болници, детски градинки и други места каде на мал простор се наоѓаат многу луѓе, тоа може да биде тешко. Ако се заразите со паразитот, преземете ги основните постапки за избегнување на повторната инфекција и инфицирање на другите, а и лицата заболени од Scabies се отстрануваат од работа, училиште, градинка и се охрабруваат да учествуваат во превенцијата за да се спречи ширењето на паразитите. Лекарот препорачува кога е најбезбедно детето да се врати на училиште откако третманот ќе заврши комплетно и паразитот се острани од кожата.
Колумните на Д-р сци. Светлана Смугреска