Сјогреновиот синдром е едно од најчестите автоимуни нарушувања. Се проценува дека 4 милиони Американци живеат со ова заболување
Што претставува Сјогреновиот синдром?
Сјогренов синдром (Sindroma Sjögren) или уште наречен Шегренов синдром е автоимуно заболување на целиот организам, каде што имунолошкиот систем ги напаѓа сопствените ткива и органи и предизвикува нивно оштетување. „Сјогреновиот синдром, првенствено ги напаѓа егзокрините жлезди (жлезди кои имаат надворешно лачење) особено солзните и плунковните, со што се нарушува нивната функција и како главен резултат на тоа се јавува сува уста и суви очи кои се и најкарактеристичните симптоми на ова заболување.“
Заболувањето постои во примарна форма каде што се појавува самостојно, но најчесто се појавува во комбинација со веќе дијагностицирани други автоимуни заболувања како секундарна болест, најчесто кај ревматоиден артритис, лупус или склеродермија. Се проценува дека половина од лицата со Сјогренов синдром имаат и друго автоимуно нарушување.
„Сјогреновиот синдром е едно од најчестите автоимуни нарушувања. Се проценува дека 4 милиони Американци живеат со ова заболување.“
Кај е засегнат од ова заболување?
Поголема веројатност за појава на Сјогреновиот синдром имаат жените над 40 години. Ризикот за појава кај жените е за 9 пати поголем од мажите.
Кои се симптомите на Сјогреновиот синдром?
- Суви очи (keratoconjuctivitis sicca) се манифестираат со чешање, печење, заматен вид, пречувствителност на силно и флуоресцентно осветлување. Заболените имаат чувство на песок во очите.
- Сува уста (xerostomia) доведува до потешкотии во џвакање, голтање и зборување, заболените ја опишуваат оваа состојба како устата да им е полна со памук. Плунката игра важна улога во заштитата на забите и ткивата на усната празнина, па така овие лица се изложени на зголемен ризик од расипување на забите и инфекции во устата.
- Повторувано отекување на паротидните плунковни жлезди (доушни)
Имунолошкиот систем може да зафати и други делови од телото, мускули, зглобови, бубрези и црниот дроб, односно да се прошири вон егзокрините жлезди, во тој случај симпомите ќе зависат од зафатените органи. Може да се појави болка во зглобови, вкочанетост и изнемоштеност, хронична, сува кашлица, a кај жените сувост на вагината.
Кои се ризиците од Сјогреновиот синдром?
Мал број на луѓе со Сјогренов синдром развиваат лимфоми-тумори на лимфните јазли. Истражувањата покажуваат дека ризикот за лимфом е за 5 пати поголем кај лица со Сјогренов синдром од општата популација.
Како се дијагностицира Сјогреновиот синдром?
Болеста ја дијагностицира ревматолог, иако симптомите може да ги забележат офталмологот или стоматологот и да го упатат пациентот на вистинското место.
„Во просек потребни се 3 години за да се постави дијагнозата на Сјогренов синдром од појавата на првите симптоми“ Отежнатата дијагностика е поради сличноста со многу други автоимуни болести, а воедно и симптомите се разликуваат од еден до друг пациент. Исто така не постои еден тест со кој се поврдува ова заболување. Па за таа цел потредно е позитивен наод на автоантитела во крвта, офталмолошки тестови, биопсија на плунковните жлезди и клинички наод на суво око повеќе од три месеци или чувство на туѓо тело во окото и чувство на сува уста повеќе од три месеци и/или трајно отечени паротидни жлезди.
Како се третира Сјогреновиот синдром?
Болеста останува цел живот, но може да се контролира во зависност од симптомите, па така многумина живеат долг и квалитетен живот без поголеми предизвици. Може да се користат вештачки солзи, замена за плунка, поттикување на лачење на плунка со цевимелин и пилокарпин хидрохлорид. Разни системски лекови како имуносупресиви (Метотрексат) и кортикостероиди може да се користат доколку се појават симптоми надвор од плунковните и солзните жлезди.
