Сексуално образование за превенција од болести, несакана бременост, ризични абортуси и ХИВ
За потребата од сеопфатно сексуално образование (ССО) во училиштата, сè повеќе се зборува кај нас, додека во светот е веќе застапено во образовниот систем и веќе дава позитивни резултати. Додека кај нас се размислува дали да се вметне во програмата за средно образование, во некои земји сексуалното образование започнува уште од градинка.При формирање на мислења и дебати, важно е да се истакне дека образованието е за сексуалноста како широко поле, а не на сексот, бидејќи сексуалноста го опфаќа целокупниот сексуален развој кај момчињата и девојчињата.
Зошто е потребно сексуално образование во училиштата
Важно е да се нагласи дека оваа тема не треба да претставува табу тема, туку важна потреба од севкупното образование кај младите, со цел да се превенираат последиците како несакана бременост, ризичен абортус и полови болести. Освен за превентивни цели, односно здрави млади луѓе, сеопфатно сексуално образование е потребно за соодветна и точна информираност на младите, овозможена од страна на соодветни стручни предавачи. Погрешно е мислењето кое доминира, а тоа е дека младите се дури и премногу информирани за сексот, репродукцијата и сексуалниот развој преку интернет просторот. За жал, искуството го покажува спротивното.
Голем дел од младите токму од напливот на непроверени и лажни информации, се збунети и неедуцирани.
И покрај тоа што содржините за возрасни се означени со ознака за +18, вистината е дека до нив секој има лесен пристап. Младите не можат соодветно и правилно да ги процесираат сите информации и пораки од овие содржини, што може да резултира со искривена перцепција за љубовниот чин, самозадоволувањето, како и ценењето на интимата и партнерот.
Друг проблем е стравот од срам. Кај нас сè уште се стигматизира сексуалноста и се поистоветува со неморал и промискуитет. Неинформираноста по однос на ова прашање може да има мноштво негативни исходи.
ССО во светот
Успешни решенија за ССО во училиштата, има во повеќе европски земји од кои најистакната е Холандија. Во оваа земја е спроведена практиката за сеопфатно сексуално образование кое започнува уште на возраст од четири години. Според холандскиот закон, уште во основно училиште, учениците треба да стекнат соодветно образование за сексуалноста, соодветно прилагодено за возраста. Со оваа практика, Холандија бележи најдобри резултати за сексуалното здравје кај тинејџерите. Главни нивни одлики се ССО во основните училишта, информираност и достапност на кондоми и пилули за контрацепција.
Тековната програма на УНЕСКО се фокусира на обука на предавачи и сексуална едукација, насилство во училиштата, адолесцентска бременост и право на образование за девојчињата.
ССО во Македонија
Во Македонија ССО се практикува единствено од страна на одредени организации кои спроведуваат обуки и постојано ја истакнуваат потребата од ССО. Нивната задача е да го привлечат вниманието на надлежните институции како Министерството за образование и наука и Бирото за развој на образованието за важноста на ова прашање. Во месец октомври, се формираше Младинска платформа за сеопфатно сексуално образование (ССО), составена од девет организации кои се занимаваат со младински прашања и здравје. Причината беше непостоењето на информации за сексуално и репродуктивно здравје и права во македонскиот образовен систем. Присуствуваа психолози, педагози, професори, родители и средношколци, кои што дискутираа околу потребата од широка достапност на информации.
Заклучното размислување е дека Македонија сè уште е далеку од ССО. Најпрво се потребни соодветни кадри, а тоа значи дека оваа проблематика треба да започне да се третира на академско ниво.
Иницијатива постои, но според сите податоци, засега, ова прашање е на самиот почеток. Потребна е уште поголема иницијатива, повеќе дебати и поголема информираност, за ССО да почне да се третира на институционално ниво.
